Kulakta Sıvı Toplanması, Tıp dilinde efüzyonlu otit olarak adlandırılır. Ağrı ve ateşlenme olmadan orta kulakta sıvı birikmesi olarak ortaya çıkar. Maalesef en fazla çocukların yaşadığı bir sıkıntıdır. Okul çağındaki çocuklarda daha fazla rastlanılır. Hiçbir enfeksiyon ve belirti vermeden sağlam kulak zarı arkasında sıvı toplanması ile oluşan orta kulak iltihaplanmasıdır.
Akut olarak ilerleyen orta kulak iltihabının iyileşmesinden sonra kulak zarı arkasında sıvı kalmasından kaynaklanır. Biriken sıvının %50'si ilk bir ay içinde geri kalan kısmı ise devam eden iki aylık süreçte kendiliğinden kaybolur. Şayet sıvı üç ay içinde kaybolmaz ise kulakta sıvı toplanması olarak kabul edilir ve tedaviye geçilir.
Kulakta sıvı toplanması nedir?
Genelde çocuklar orta kulak iltihabına meyillidir. Orta kulakta bulunan östaki borusu genze açılmaktadır. Östaki borusunun görevi orta kulağın havalanmasını ve drenajını sağlamaktır. Östaki borusu çocuklarda yetişkinlere göre daha yatay bir pozisyondadır. Çocuk 7 yaşına geldiği zaman yetişkin açısına ulaşır. Ayrıca çocukta geniz eti sıkıntısı da var ise geniz eti hem östaki borusunun ağız kısmını tıkar hem de orta kulakta mikroplar için bir yol oluşturur. Bağışıklık sistemi de tam olarak gelişmediği için tüm bu sebeplerle orta kulak iltihabı oluşur.
Erişkin bireylerde ise
kulakta sıvı toplanması genel olarak nezle ya da grip gibi üst solunum yolu rahatsızlıklarını takiben oluşur.
Yapılan muayenede kulak matlaşma şeklinde bir renk değişimi ve kulak zarında çökmeler görülebilir. Kulak zarı arkasındaki hava kabarcıkları ise en belirgin sıvı toplanması özelliğidir. Orta kulak basınç testi ve işitme testi kesin tanıyı koydurur.
Özelikle çocuklarda seslendiğiniz zaman yanıt alamamanız, televizyonu çok yüksek sesle izlemesi anne ve babaların en büyük şikâyetleridir. Kulakta sıvı toplanması sık olarak tekrarlar ise kulakta kireçlenme, iç kulak işitme kaybı, kolesteatom hastalığı ve ilerleyen dönemlerde tam işitme kaybına kadar daha ciddi sıkıntılar oluşabilir.
Kulakta sıvı toplanmasını artıran faktörler
- 2-6 yaş arası çocuklarda sık sık tekrarlayan üst solunum yolu enfeksiyonları
- Geniz eti oluşumu ve geniz etinin büyüklüğü
- Herhangi bir alerjik hastalık
- Prematüre doğum
- Vücut ağırlığının düşük olması
- Anne sütünün hiç alınmaması ya da erken bırakılması
- Enfeksiyona açık kalabalık ortamlar
- Nem ve yaşanan bölgenin iklim koşullarıdır.
Kulakta sıvı toplanması tedavisi nasıl yapılır?
İlk önce bünyedeki risk faktörleri belirlenir. Yaş, kronik üst solunum yolu enfeksiyonları, geniz eti, alerji ve bağışıklık sistemine göre hasta değerlendirilir. Öncelikli tedavi ilaç tedavisidir. Biriken sıvının iltihap içermesinden dolayı antibiyotik tedavisi uygulanır. Antibiyotik tedavisi olsa bile tekrarlama riski olduğundan hasta belli aralıklarla sürekli gözetim altında tutulur. Geniz eti büyükse tedaviyi olumsuz etkiler, bundan dolayı geniz eti için cerrahi tedavi yapılır ve kulağa ventülasyon tüpü takılır. Böylece kulakta sıvı toplanmasının oluşturduğu işitme kaybı önlenir. Bu durumda kulağın sudan korunması gerekir.
Kulaktaki sıvının emilmesine yardımcı ilaçlar, spreyler, şuruplar antihistaminik ilaçlar kullanılır. Tedavinin ilk üç aylık sürecinde sıvı yok olmamış ise cerrahi tedavi uygulanır.
